Een opbeetplaat wordt vooral gebruikt bij de behandeling van sommige kaakklachten en wanneer er sprake is van tandenknarsen. Bij kaakklachten helpt de opbeetplaat u om verkeerde mondgewoonten (bijvoorbeeld kaakklemmen, nagelbijten, wang- of lipbijten) te vermijden, waardoor pijnklachten van de kauwspieren en kaakgewrichten kunnen verminderen. Bij tandenknarsen beschermt de opbeetplaat uw gebit, zodat het voortgaande gebitsslijtage voorkomt.

Afdruk en beetregistratie van uw gebit

Voor het ontwikkelen van een opbeetplaat maakt uw tandarts gebitsafdrukken en een beetregistratie. Daarmee maakt een tandtechnicus de opbeetplaat voor u op maat. De opbeetplaat is gemaakt van hard, doorzichtig kunststof en enkele metalen ankers. De opbeetplaat wordt zowel in de onderkaak als in de bovenkaak toegepast. De plaat bedekt alle tanden en kiezen die aanwezig zijn.

Draaginstructies

De specifieke draaginstructies (wanneer en hoe lang u de opbeetplaat dient te dragen) zijn afhankelijk van het soort (kaak)klachten en mondgewoonten die u heeft. Uw tandarts (-gnatholoog) informeert u over de voor u meest geschikte draagmethode.

Opbeetplaat voor kinderen

Omdat kinderen nog groeien wordt bij hen meestal gekozen om een opbeetplaat van zacht kunststof te maken. Een zachte plaat is minder duurzaam, maar belemmert de groei van de onderkaak en de wisseling van de tanden en kiezen niet.

Röntgenfoto’s

In sommige gevallen kan de tandarts de conditie van het gebit niet met het blote oog zien. Daarom maakt hij gebruik van röntgenfoto’s. Op deze manier kan hij onder andere de stand van wortels van tanden en kiezen en de gezondheid van het kaakbot bekijken en onderzoeken op gaatjes.

Wat zijn röntgenfoto’s?

Röntgenfoto’s zijn foto’s die met behulp van röntgenstraling worden gemaakt. Röntgengolven dringen in meer of mindere mate door delen van het menselijk lichaam, zoals botten en spieren. Daarom kunnen röntgenfoto’s worden gebruikt om een beeld te krijgen van de inwendige bouw van het menselijk lichaam.

Uitvoering röntgenfoto

Voor het maken van een röntgenfoto richt de tandarts het apparaat op het te fotograferen deel van uw gebit. Vervolgens wordt het apparaat kort ingeschakeld en komt er röntgenstraling uit het apparaat. De straling wordt opgevangen door de röntgenfoto. Afhankelijke van de doordringbaarheid van het weefsel kleurt de foto zwarter.

Ook een mondhygiënist kan röntgenfoto’s maken in opdracht van en onder toezicht van de tandarts.

Effect van een röntgenfoto

Een röntgenfoto geeft extra informatie over de tanden en het kaakbot die met het blote oog niet wordt verkregen. Hiermee kan de tandarts een keuze maken tussen de noodzaak tot behandelen of zo mogelijk het volgen van het ziekteproces (monitoren). Dit verkleint de kans op ongewenste schade door een voortschrijdend ziekteproces (bijvoorbeeld tandbederf of verlies aan botweefsel) of onnodige behandeling.

Waarom maakt de tandarts röntgenfoto’s?

De tandarts onderzoekt de mond met een spiegeltje en een sonde (dit is het ‘haakje’). Hiermee kan de tandarts echter alleen de buitenkant van de tanden en kiezen en het tandvlees zien. Soms is het nodig om ook ‘in’ de kiezen en het kaakbot te kijken. Bijvoorbeeld omdat de tandarts vermoedt dat er gaatjes onder een vulling zitten.
Ook kan de tandarts zien of alle tanden en kiezen – die bij kinderen nog moeten doorbreken – aanwezig zijn. Verder worden röntgenfoto’s gebruikt om de stand van de wortels van tanden en kiezen te bekijken, hoe de gezondheid van het kaakbot is en of er eventueel resten van tandwortels zijn achtergebleven in de kaak.

Risico’s röntgenfoto’s

Iedereen staat dagelijks bloot aan achtergrondstraling uit bijvoorbeeld de aardbodem en het heelal. De hoeveelheid straling waaraan we worden blootgesteld verschilt per gebied. In Nederland ontvangen we minder straling dan in bijvoorbeeld hooggelegen en bergachtige oorden. Bij het maken van röntgenfoto’s bij de tandarts wordt een minimale hoeveelheid straling gebruikt. Hierdoor is de kans op nadelige gevolgen voor de gezondheid gering. De hoeveelheid straling is bijvoorbeeld te vergelijken met de hoeveelheid straling die u oploopt tijdens een wintersportvakantie van 14 dagen. Uiteraard moet bij straling, hoe gering ook, ieder keer het nut van de röntgenfoto afgewogen worden tegen de risico’s van bestralen. De kans bestaat dan namelijk dat een ontsteking of een andere tandheelkundige afwijking niet of te laat ontdekt wordt.

Röntgenfoto’s tijdens de zwangerschap

In de tandheelkunde worden alleen röntgenfoto’s gemaakt van het gebit of de kaak. De straling zal dus niet in de buurt komen van het ongeboren kind. Om deze reden kunnen tandheelkundige röntgenfoto’s tijdens de zwangerschap in principe zonder bezwaar worden gemaakt. Als uw tandarts bekend is met uw zwangerschap zal hij echter alleen in de hoogst noodzakelijke gevallen foto’s maken.

Alternatieve behandeling

Als bij mondonderzoek of bij screening voor tandbederf blijkt dat extra informatie gewenst of noodzakelijk is, maakt de tandarts een röntgenfoto. Er is geen alternatief voor deze behandeling.

Bron: KNMT en Dr. G.A. van der Weijden, tandarts parodontoloog/ implantoloog